Izložbe na 54. Sajmu knjiga
Gruzijski rukopisi, Todor Manojlović kao građanin sveta, kultura ćirilice i aforizmi i ilustracije, teme su četiri izložbe koje će biti otvorene u okviru 54. Sajma knjiga u Beogradu, na kojem od 26. oktobra do 1. novembra učestvuje više od 800 izlagača iz zemlje i sveta. Izložba fotografija “Gruzijski rukopisi” posvećena je jednom od najstarijih pisanih jezika na svetu, čiji prvi pisani spomenici potiču iz ranog 4. i 3. veka pre nove ere.
Gruzijski rukopisi, Todor Manojlović kao građanin sveta, kultura ćirilice i aforizmi i ilustracije, teme su četiri izložbe koje će biti otvorene u okviru 54. Sajma knjiga u Beogradu, na kojem od 26. oktobra do 1. novembra učestvuje više od 800 izlagača iz zemlje i sveta.
Izložba fotografija “Gruzijski rukopisi” posvećena je jednom od najstarijih pisanih jezika na svetu, čiji prvi pisani spomenici potiču iz ranog 4. i 3. veka pre nove ere.
Smatra se da je kralj Parnavaz utemeljivač Gruzijskog alfabetskog zapisa, koji danas ima 33 slova i potiče od starog pisma Mkhedruli, a u upotrebi je još iz 10. veka.
Gruzijski manuskripti imaju veliki značaj za razvoj kulture i društva od ranog srednjeg do 18. veka, a i predstavljaju najveću istorijsku i kulturnu baštinu Gruzije.
Izložba fotografija gruzijskih manuskripta zajednički je projekat Pro Art & Co i gruzijske ambasade u Londonu, gde je prvi put prikazana u novembru prošle godine.
Sastoji od 27 fotografija koje pokazuju istorijski razvoj rukopisa i literature u Gruziji, počev od 5. do 18. veka.
Većina rukopisa se nalazi u Gruziji, gde se čuvaju kao najveće kulturno blago, ali ima i rukopisa koji se nalaze u Jeruslaimu, na Svetoj Gori, Sinaju, Egiptu, Maloj Aziji i Bliskom i Srednjem Istoku, Istanbulu, kao i u bibliotekama i arhivima Evrope.
Među najznačajnijim fotografijama koje će se pojaviti i na izložbi na Sajmu knjiga u Beogradu su: minijature, ornamenti i posebna tehnika oslikavanja rukopisa, Gospela - Adishi (897. godina) i Dzrući (936-940.), Astrološki ugovor, četiri Jevanđelja, Mihajlo Modreklijeve pesme i himne, Pismo Hrista kralju Augaru, knjiga pesama nacionalnog pesnika Shote Rustavelija iz 1680. godine, prva štampana knjiga na gruzijskom jeziku, Gruzijsko-italijanski rečnik iz 1629. godine, fotografije eklestijalnog tekstila - zlatni vez na svili iz 18. veka.
Posetioci 54. Sajma knjiga imaće priliku da vide i izložbu “Todor Manojlović - građanin sveta”, koja je organizovana u Spomen-zbirci Pavla Beljanskog u Novom Sadu povodom 125 godina od rođenja i 40 godina od smrti jednog od najkompleksnijih stvaralaca u srpskoj kulturi prve polovine 20.veka.
Izložba obuhvata raznovrstan dokumentovani materijal u kojem dominiraju fotografije, rukopisi, isečci iz novina, pisma i ostali dokumenti koji ilustruju život i delo Manojlovića (1883–1968).
Postavku čine 52 plakata različitih formata na kojima su štampana dokumenta. Deo postavke predstavlja kolekcija izabranih dela Manojlovića i drugih publikacija u vezi sa njegovim radom.
Manojlović je već kao mladi student prava u Budimpešti, otkrio da njegova interesovanja naginju više ka poeziji, književnosti, slikarstvu i pozorištu. Studije u Budimpešti, Nađvaradu i Temišvaru proveo je u krugovima avangardnih mađarskih umetnika i književnika, a prijateljstvo sa jednim od najvećih mađarskih liričara Endre Adijem imalo je velikog uticaja na njegovo kasnije stvaralaštvo i konačnu odluku da se potpuno posveti umetnosti.
Studije istorije umetnosti pohađa u Minhenu i Bazelu, a na putovanjima u Italiji provodio je vreme u društvu mladih italijanskih umetnika i boema, uključujući vodeće predstavnike futurizma. Nakon Prvog svetskog rata živeo je u Beogradu, Novom Sadu i Zrenjaninu. Kao likovni kritičar, postavio je osnove za periodizaciju srpske umetnosti između dva svetska rata, a u podjednakoj meri se iskazao i kao pesnik, dramki pisac, teoretičar književnosti i prevodilac.
U periodu između dva svetska rata bio je sekretar, a potom i član uprave srpskog PEN-kluba, sekretar Matice srpske i profesor istorije umetnosti na Umetničkoj akademiji u Beogradu. Opus koji je nastao tokom više od pola veka stvaralačkog rada u velikoj meri sistematizovan je u ediciji Izabranih dela Todora Manojlovića, a o čuvanju njegovih tekovina brine Fond Todor Manojlović pri Gradskoj narodnoj biblioteci “Žarko Zrenjanin” u Zrenjaninu.
Autori izložbe su Goran Živić, Dimitrije Đurić i Jasna Jovanov, koja je i urednik kataloga sa popisom izloženih arhivalija, hronologijom života i rada Manojlovića i tekstovima sa stručnog skupa o tom značajnom stvaraocu.
Izložbu će na Sajmu knjiga predstaviti glumac Predrag Miki Manojlović.
Biće otvorena i izložba “Kultura ćirilice”, koja se sastoji od ćiriličnih azbuka tipografski pripremljenih za upotrebu u savremenim informatičkim tehnologijama, kaligrafski ispisanih slova, ukrašenih pisama i ćiriliće korišćene u grafičkom i industrijskom dizajnu.
Kroz istoriju pisma do brajeve azbuke predstaviće se 30 samostalnih autora, učenici i studenti umetničkih škola i fakulteta, a predviđen je i dopunski program - posveta čuvarima ćirilice.
U okviru izložbe, biće predstavljeni i najlepši dečiji radovi prispeli na konkurs povodom “Dana ćiriliće”, koji se već osam godina organizuju u Bavaništu.
Posetioci 54. Sajma knjiga imaće priliku da obiđu i izložbu aforizama i ilustracija Fakultta primenjenih umetnosti u Beogradu (Odsek Primenjena grafika), odnosno odabranih stranica iz desetak knjiga - bibliofilskih radova studenata i postdiplomaca, kao i profesora grafike knjige Jugoslava Vlahovića, koji su proteklih godina bili inspirisani aforizmom - kratkom duhovitom književnom formom, veoma kvalitetnom i popularnom na ovim prostorima.
Novu formu vizuelnog predstavljanja aforizma beogradskih aforističara - Aleksandra Baljka, Aleksandra Čotrića, Ratka Dangubića, Milana Šarca, Radoslava Tilgera, Branislava Crvenkovića i drugih, predstaviće svojim ilustracijama i karikaturama, pored Jugoslava Vlahovića i Jakše Vlahovića, i studenti FPU Darko Stanimirović, Ana Kostić i Marijana Radovic.
Njihove ilustracije i karikature biće prikazane na 30 digitalnih printova formata B2 tako što su na jednoj polovini prikazane ilustracije, a na drugoj aforizmi.
Pored printova sa ilustracijama aforizama, biće predstavljeno i nekoliko bibliofilskih i industrijskih knjiga u kojima su karikature i ilustracije, među kojima je edicija “Srpski ha-ha-haiku” Platoa, koju je ilustrovao karikaturista Jugoslav Vlahović, kao i knjiga “Male rokade” Vladimira Jovićevića Jova, koju je ilustrovao Jovan Prokopljević.
Sajt Sajma knjiga je www.beogradskisajamknjiga.com, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org
(SEEcult.org)
