Marija Ručara u MSUB-u i MPU
Predstava "Marija Ručara" Hleb teatra,scenska interpretacija poeme srpskih nadrealista Aleksandra Vuča i Dušana Matića iz 1935. godine, biće igrana 30. oktobra u Muzeju savremene umetnosti u Beogradu (MSUB), kao deo pratećeg programa izložbe "Aktivitet: 100 godina nadrealizma", a 7. decembra biće izvedena i u Muzeju primenjene umetnosti.
Predstava će biti izvedena u MSUB u 19 sati, nakon vođenja kustoskinje Sanje Bahun (17:45) kroz izložbu koja je priređena povodom stogodišnjice prvog Manifesta nadrealizma Andrèa Bretona i početka aktivnosti Beogradskog nadrealističkog kruga. Izložba prikazuje bogatstvo produkcije nadrealista, njen uticaj na umetnost 20. i 21. veka, kao i značaj srpskog nadrealizma u širem, globalnom kontekstu, a među izloženim radovima su i dela međunarodnih umetnika poput Pabla Pikasa, Maksa Ernsta i Žana Miroa.
U režiji Sanje Krsmanović Tasić, koja potpisuje i dramaturgiju, "Marija Ručara" je scenska interpretacija nepravedno zaboravljenog dela srpskih nadrealističkih pesnika Dušana Matića i Aleksandra Vuča. Poema je izašla u Knjižarnici "Svetlost" Lazara P. Vukićevića iz Beograda, 1935. godine kao prva knjiga edicije Poezija i kritika, ali je pre puštanja u prodaju zabranjena, a nepovezani primerci su uništeni.
Poema "Marija Ručara", kako ističe Hleb teatar, predstavlja vrhunsko reprezentativno delo srpskog nadrealizma koje u sebi sažima avangardne tendencije 30-ih godina 20. veka. Kao takva, svedoči o razvoju moderne umetnosti u Beogradu, te o značaju tog grada kao jednog od evropskih centara avangardne umetnosti. Poema je dugo bila izostavljana iz genealogija savremene srpske književnosti, pre svega jer je iz vizure modernističke paradigme bila ocenjivana kao zasićena propagandom i politikom. Međutim, novi uvidi i razumevanje neodvojivosti političkog života i društvenog konteksta od umetnosti zahtevaju preispitivanje ovakvog kritičkog suda.
Zbog toga je postavljanje ove poeme tamo gde ona pripada – na scenu – ogroman doprinos za razumevanje srpskog umetničkog nasleđa uopšte, a ponajviše za razumevanje istorije srpskog nadrealizma.
Činjenica da poema "Marija Ručara" nije bila postavljana na beogradskim scenama rezultat je pre svega politike cenzure koja je bila na snazi u Kraljevini Jugoslaviji. S tim u vidu, postavljanje "Marije Ručare" na scenu danas je i snažna poruka u vrednosnom smislu, koja govori o želji za izgradnju društva u kojem se ne cenzuriše sloboda govora i sloboda umetničkog izraza.
Posebno je potrebno istaći da je način na koji je ostvarena inscenacija poeme "Marije Ručara" – u stilu brehtovskog epskog pozorišta, sa upotrebom recitacionih horova – u saglasju sa istorijskim kontekstom u kome je to delo nastalo, informisano je najnovijim istraživanjima kulture, književnosti i umetnosti ovog perioda, ali predstavlja i rezultat samostalnih i originalnih umetničkih istraživanja ansambla Hleb teatra.
"Marija Ručara" i u sadašnjem vremenu snažno progovara o položaju žene, radnice i predstavlja jasan krik obespravljene žene, kao svih nas koji smo ućutkani i čije se mišljenje i stav o gradu i zemlji u kojoj živimo ne uvažava, već je najglasniji zov profita a surovo ekspoloatatisanje ljudi, prirode, zemlje vidljivo na svakom koraku, poručio je Hleb teatar.
Kroz tu temu, autori žele da ukažu na potencijalne perspektive prevazilaženja i revolucionarizovanja uslova svakodnevnog života u vreme globalnog neoliberalnog kapitalizma, njegovih paradigmi, politika, tehnika kontrole, zastrašivanja, uslova rada, migracijskih režima i demokratije.
U predstavi su korišćeni tekstovi Aleksandra Rangelova, Dušana Vasiljeva, Laze Lazarevića, Milana Drainca, Stanislava Šimića, Dobriše Cesarića, Milivoja Ristića, kao i tekstovi malih oglasa 2021 i tekstovi izvođača.
U predstavi igraju: Marta Keler, Jugoslav Hadžić, Danilo Karapandža i Sanja Krsmanović Tasić.
Muziku potpisuje Jugoslav Hadžić, scenografiju i kostim Hleb teatar, a izradu scenografije Nikola Tasić. Autor dizajna programa i postera je Danilo Karapandža, a fotografija Anastasia Tasić.
Predstavu su podržavali Rekonstrukcija ženski fond RŽF i Magacin u Kraljevića Marka.
*Foto: Jovan Marković
(SEEcult.org)
