Selidba Teslinog muzeja u bivšu termoelektranu na Dorćolu
Muzej Nikole Tesle u Beogradu biće preseljen u zgradu Termoelektrane “Snaga i svetlost” na Dorćolu, odlučila je 24. decembra Vlada Srbije.
Prema navodima Ministarstva kulture i informisanja, zgrada TE “Snaga i svetlost” u potpunosti odgovara potrebama Muzeja Nikole Tesle, izuzetno značajne ustanove kulture, koja čuva najveću zbirku dokumenata o životu i radu Nikole Tesle. Teslin muzej dobiće adekvatan prostor kako bi nastavio promovisanjem lika i dela jednog od najvećih umova 20. veka, navedeno je u saopštenju MKI.
Nikola Tesla 1898, foto: Saroni
Zgrada Termoelektrane “Snaga i svetlost” sagrađena je u periodu od 1930. do 1932. godine na desnoj obali Dunava, prema projektu Švajcarskog društva za elektrifikaciju i saobraćaj iz Bazela, a sastoji se iz zgrade Elektrane, portalnog krana sa rukavcem, pumpne stanice i filterskog postrojenja. Arhitektura TE "Snaga i svetlost", koja je utvrđena za spomenik kulture, odražava modernistička shvatanja, aktuelna za evropsku graditeljsku produkciju međuratnog perioda. Primena savremenih materijala, čelika i stakla, bezornamentalne ravne zidne površine, stavljanje funkcije objekta u prvi plan, kao i jednostavni geometrijski oblici volumena zgrade, ukazuju na uticaje Bauhausa.
Teslina urna, foto: SEEcult
Pokretna kulturna dobra u vezi sa Teslinim životom i delom, koja čine zbirni fond Muzeja, razvrstavaju se na način koji omogućava pravilno obavaljanje propisanih poslova zaštite kulturnih dobara i savremenu muzeološku prezentaciju muzejskih zbirki i to zbirki predmeta iz oblasti elektrotehnike, mašinstva, hemijske tehnologije, sitnih tehničkih predmeta, ličnih predmeta Tesle, likovne i primenjene umetnosti iz njegove zaostavštine, memorijalnih predmeta, kao i muzejska zbirka likovne i primenjene umetnosti. U Muzeju se čuva Teslin arhiv, uvršten u Uneskov Svetski registar kulturne baštine "Pamćenje sveta" (Memory of the World) 2003. godine, na predlog Srbije.
Muzej Nikole Tesle, u kojem se nalazi i Teslina urna, osnovan je 5. decembra 1952. godine odlukom vlade FNR Jugoslavije. Smešten je u rezidencijalnoj vili iz 1927. godine u Krunskoj, koja je u procesu restitucije. Muzejska građa stigla je u Beograd prema odluci američkih sudskih vlasti, pošto je za jedinog Teslinog naslednika proglašen njegov nećak Sava Kosanović. Prema Teslinoj želji, Kosanović je njegovu dokumentaciju i lične predmete preneo u Beograd 1949. godine.
Teslin muzej postao je 21. maja republička ustanova kulture.
Tesla je posetio Beograd jedini put 2. juna 1892. godine, tokom boravka u Evropi, na poziv Kraljevskog instituta iz Londona i Francuskog društva za fiziku.
U Srbiji se se od 2011. godine dan rođenja Tesle, 10. jul, obeležava kao Dan nauke, a različiti programi tradicionalno se organizuju tim povodom i u SAD, gde je proveo i najveći deo života i umro 7. januara 1943. godine, kao i u Hrvatskoj, gde je rođen 1856. godine - u Smiljanu, u srpskoj porodici pravoslavnog sveštenika Milutina i majke Georgine. Selo Smiljan, danas u Hrvatskoj, nalazilo se tada u Vojnoj granici (u Lici, češće nazivanoj Vojna krajina), posebnoj oblasti Habzburške monarhije.
*Naslovna fotografija: Wikimedia Commons, Muzej Nikole Tesle, CC BY-SA 3.0
(SEEcult.org)
