Oblikovanje savremenosti kroz praksu umetnosti

Bijenale industrijske umetnosti “Na leđima palih divova”, prema koncepciji zagrebačkog kustoskog kolektiva Što, kako i za koga/WHW, otvoreno je proteklog vikenda intenzivnim trodnevnim programom u Labinu, Puli, Raši, Rijeci i Vodnjanu, a do kraja oktobra predstavlja radove 27 umetnika i grupa, među kojima je veliki broj rađenih posebno za tu manifestaciju i u dosluhu s lokalnim temama i fenomenima.

Otvaranje drugog Bijenala industrijske umetnosti obeležile su brojne izložbe, performansi, stručna vođenja i horsko pevanje u pet istarsko-kvarnerskih gradova, u kojima program traje do 28. oktobra, a realizovan je u suorganizaciji Labin Art Expressa XXI sa Muzejem moderne i savremene umetnosti (MMSU) u Rijeci i Arheološkim muzejem Istre, u sklopu projekta Rijeka -- Evropska prestolnica kulture 2020.

Program je započet 19. jula u vodnjanskoj Apoteci – centru za savremenu umetnost otvaranjem izložbe umetnika Miljohna Ruperta i Ulrika Heltofta “Voynićeve botaničke studije” o lokalnoj, istarskoj botanici.

Pulsko otvaranje, kako su saopštili organizatori, obeležilo je predstavljanje monumentalne instalacije “Institut za rekoncilijaciju” kolumbijskog umetnika Oscara Murilla, izložene na i unutar Augustovog hrama, te intrigantna izložba indijske umetnice Rajkamal Kahlon “Draga Jugoslavijo, žao mi je što vas moram obavestiti…” i izložba “Striga” turske umetnice CANAN.

Oscar Murillo, Augustov hram, Pula

CANAN

U bivšem raškom bioskopu, stradalom u požaru, predstavljen je audio rad Marka Tadića, nastao u saradnji sa muzičarem i umetnikom Mirom Manojlovićem, a okupljeni umetnički svet proveo je kroz rudarski grad predsednik udruženja Istarski ugljenokopi Raša Mladen Bajramović.

Marko Tadić i Miro Manojlović

Labinski Narodni muzej poslužio je kao kulisa za rad umetnice Božene Končić Badurine koja se bavila zaostavštinom istarske revolucionarke i pesnikinje Giuseppine Martinuzzi, čije je nadahnute govore u izložbenom prostoru KuC Lamparne interpretirala na otvaranju glumica riječkog pozorišta Aleksandra Stojaković Olenjuk, u sklopu performansa “Jednakosti, bratstvo, slobodo: Gde ste?”

Božena Končić Badurina, Jednakosti, bratstvo, slobodo: Gdje ste?

Božena Končić Badurina, performans Jednakosti, bratstvo, slobodo, gdje ste? u izvedbi Aleksandre Stojaković Olenjuk

Nastupili su i koreograf i umetnik Matija Ferlin, te hor Praksa, a predstavljeni su radovi domaćih i stranih umetnika među kojima se ističu Phil Collins, Želimir Žilnik, Luiza Margan, Nikolay Oleynikov, Daniela Ortiz, Dan Perjovschi, Laura Prouvost, Zanny Begg i Elisa McLeod, te Nina Bunjevac.

Phil Collins

Nikolay Oleynikov

Želimir Žilnik

Matija Ferlin, performans

Treći dan otvaranja Bijenala započet je u Rijeci, pred ulazom u brodogradilište “3. maj” - participativnim performansom umetnice Vlatke Horvat koja je sa brojnim drugim umetnicima i Riječanima učestvovala u simboličkom činu držanja/nepuštanja vrednih predmeta pred skulpturom muškarca koji drži brod. Manifestacija je u potpunosti otvorena za javnost grupnom izložbom u MMSU, gde su predstavljeni radovi umetnika Siniše Ilića, Fokus grupe, Naeem Mohaiemen, Maryanta, Daniele Ortiz, Dana Perjovschija, Miljohna Ruperta, Selme Selman, grupe Škart i Marka Tadića.

Dan Perjovschi

Fokus grupa

Naeem Mohaiemen

Siniša Ilić

Maryanto

Sve izložbe biće otvorene tokom celog trajanja 2. Bijenala, uz dodatni program koji će biti najavljivan narednih meseci. Posebno programski intenzivan najavljen je oktobar, poslednji mesec Bijenala koji se kustoskim konceptom upisuje na pozadini dugih istorijskih trajanja i smena različitih epoha koje su oblikovale društveni i kulturni pejzaž regije: od grčkog i rimskog carstva, venecijanske, austro-ugarske, francuske i italijanske vlasti, pa sve do socijalizma i recentne epohe dugog razdoblja tzv. tranzicije.

Sabina Sabolović na otvaranju izložbe u MMSU Rijeka

Naslov “Na leđima palih divova” referiše na istarske legende i folklorna predavanja, među kojima je i poznata legenda o poslednjem motovunskom divu Velom Joži. Radovi su, prema navodima kustoskinja Sabine Sabolović, Nataše Ilić, Ane Dević i Ivet Ćurin, usidreni u pitanjima vezanim za oblikovanje savremenosti kroz praksu umetnosti, te isprepleteni s “regionalnim” posebnostima: od rudarske prošlosti Labina, istorije štrajkova i radničkih pobuna, napuštanja ekstraktivnih izvora energije i razvoja ekoloških projekata, preko antičkih i antifašističkih spomenika, fašističke arhitekture, posečenih hrastova, do razvoja turizma, egzodusa i deindustrijalizacije poslednjih decenija, tolerancije i kosmopolitizma.

Naglašavajući tu isprepletenost, pored radova umetnika, Bijenale predstavlja neke od lokalnih spomenika i druge tragove prošlih vremena, koji su jednako vredni deo izložbene postavke.

Ivet Ćurin, Oscar Murillo i Dean Zahtila na otvaranju Murillove izložbe u Puli

U program Bijenala uključeni su Spomenik partizanu u kastavu (Vinko Matković), Rodna kuća Giuseppine Martinuži, Spomenik rudaru (Quintino Bašani & Berislav Iskra) i Park skulptura Dubrova u Labinu, Danteov trg, Divić dizalica u Uljaniku, Sirena na Komunalnoj palati, Spomenik mornaru (Pavle Perić), mozaik ”Kažnjavanje Dirke” i Titov park u Puli, Trg Gustavo Pulitzer Finali u Raši, Crkva sv. Romualda i Svih Svetih, Zgrada Jadrolinije, Spomenik trinaestorice streljanih (Zvonimir Pliskovac), Socijalističke freske u Osnovnoj školi na Sušaku (Vilim Svečnjak) u Rijeci, te Palača Benuši, Zbirka Sveta tela, Sedište Inkvizicije za Istru, Partizanski grafiti u Vodnjanu...

Bijenale industrijske umetnosti pokrenuo je 2014. godine Labin Art Express XXI u želji da revitalizuje rudnike na labinskom području koje obeležavaju višedecenijsko odumiranje industrije i rastuća zavisnost od turizma.

*Foto: BIU

(SEEcult.org)