Bredina lekcija

Knjiga “Bredina lekcija” (Breda’s Lesson) rezultat je prvog simpozijuma o umetnosti i životu Brede Beban (1952-2012), održanog u Trstu povodom petogodišnjice njene smrti, a biće predstavljena 25. aprila u Institutu za savremenu umetnost u Zagrebu.

Knjiga “Bredina lekcija” sadrži uvodni tekst Giuliane Carbi iz Trieste Cotemporanea i priloge devetoro učesnika simpozijuma, održanog u aprilu 2017.

Knjiga sadrži priloge direktorke Instituta za savremenu umetnost u Zagrebu Janke Vukmir, autorke mnogobrojnih publikacija o savremenoj umetnosti objavljenih u Hrvatskoj i na međunarodnom nivou, istoričara umetnosti Mihe Colnera iz Ljubljane, kustoskinje Muzeja savremene umetnosti u Zagrebu Martine Munivrane, umetnice Ane Čavić iz Londona, umetnice, novinarke i modne dizajnerke Fiore Gandolfi iz Venecije, autora, galeriste i izdavača Maria Fleche iz Londona, istoričarke umetnosti Dubravke Cherubini iz Trsta, te autora Berislava Vodopije iz Zagreba i slovenačkog pisca i reditelja Marka Sosiča iz Trsta.

Na promociji knjige, koja je objavljena na engleskom, u izdanju Juliet Editrice i Trieste Contemporanea, učestvovaće Dubravka Cherubini, Giuliana Carbi, Martina Munivrana, Berislav Vodopija i Janka Vukmir, najavio je Institut za savremenu umetnost.

Simpozijum o Bredi Beban organizovale su i koncipirale Dubravka Cherubini i Ana Čavić, u saradnji sa umetničinom zaostavštinom i Kalfayan galerijama iz Atine/Soluna, te uz podršku Slade School of Fine Art (University College of London).

Breda Beban, rođena 1952. u Novom Sadu, a odrasla u Makedoniji i Hrvatskoj, preminula je 23. aprila 2012. godine u Londonu, gde je živela od 90-ih.

Bila je umetnica, rediteljka filmova, kustoskinja i kreativna producentkinja, čiji se radovi pretežno bave savremenim temama i emocijama koje se javljaju u pričama o politici i ljubavi. Filmovi i fotografije Brede Beban prepoznati su kao jedinstveni izrazi intimnosti, ranjivosti i autentičnosti.

Studirala je slikarstvo na Likovnoj akademiji u Zagrebu, a karijeru je započela kao slikarka i konceptualna umetnica. Ubrzo se zainteresovala za film, video i fotografiju.

Nakon izbijanja rata u Jugoslaviji 1991. godine, Breda Beban je s dugogodišnjim partnerom Hrvojem Horvatićem izbegla iz Hrvatske, putujući najpre od mesta do mesta da bi se konačno skrasili u Londonu, gde su nastavili da rade zajedno sve do Horvatićeve prerane smrti 1997. godine.

Život emigranta, bez doma, prijatelja, na ivici egzistencije, kao i česta menjanja mesta boravka - od Italije, preko španske obale, do Južne Amerike i Argentine, Kanade i povratka u Evropu, odnosno Veliku Britaniju – doneli su nova životna iskustva i postali provokativne teme za umetnost Brede Beban.

Radeći samostalno i/ili u saradnji sa drugim umetnicima i sineastima, napravila je brojne radove koji su izlagani u najznačajnijim muzejima savremene umetnosti u Evropi i SAD, kao što su Tejt Modern u Londonu, Muzej moderne umetnosti (MoMA) u Nјujorku, Muzej kraljice Sofije u Madridu.

Pored umetničkog rada, bogate izlagačke prakse na samostalnim i grupnim izložbama širom sveta, među kojima je i Bijenale u Veneciji, Breda Beban je predavala multimedije na Umetničkoj akademiji u Stokholmu i prestižnom Halam univerzitetu u Šefildu, a bila je i kustos u nekoliko projekata, među kojima su izložbe “Imaginarni Balkan” (Šefild, Edinburg, Mančester, 2002) i “The Endless School” (2010), kao i onlajn projekat “Imagine Art After” – dijalog umetnika koji su emigrirali u Britaniju sa umetnicima, njihovim sunarodnicima, koji su ostali u svojim zemlјama.

Dosad najobimnije predstavljanje umetničkog opusa Brede Beban u regionu bilo je 2014. godine, kada je u Kulturnom centru Beograda, a potom u Muzeju savremene umetnosti Vojvodine u Novom Sadu, te u Muzeju savremene umetnosti Republike Srpske u Banjaluci, održana izložba “Let’s call it love / Nazovimo to lјubav”, organizovana u saradnji tih ustanova sa portalom SEEcult.org, a realizovana je lјubaznošću porodice Brede Beban i Kalfajan galerije iz Atine-Soluna.

Trieste Contemporanea priredio je omaž Bredi Beban i u septembru 2012. godine, u saradnji sa festivalom I Mille occhi u Trstu, a program je obuhvatio projekciju njenih pet filmova “My Funeral Song” i izložbu “Avantura realnog” (The Adventure of the Real), čiji su kustosi bili Dubravka Cherubini i Branko Franceschi.

(SEEcult.org)