Ženski prostori Brede Beban

Izložba Brede Beban u Kulturnom centru Beograda “Lets call it love / Nazovimo to ljubav”, koju će uskoro moći da vidi i novosadska publika, završava se 26. aprila stručnim vođenjem i razgovorom o ženskim prostorima u umetnosti te prerano preminule jugoslovenske i evropske umetnice.

Biće reči o autobiografskim sadržajima referentnim u 20-godišnjem londonskom i ujedno poslednjem stvaralačkom periodu Brede Beban, koja je od početka 90-ih živela i radila u Velikoj Britaniji, gde je i preminula u aprilu 2012.

Među dominantnim temama se izdvajaju: telo žene/muškarca (umetnice performerke i njoj bliskog emocionalnog tela), dom - kao atribut povezan sa konotacijom privatnog ženskog prostora i prozor u domu, kao permanentno zastupljeni motiv koji označava kontekst slike i naracije, kao i koncept odnosa sopstva prema drugome.

       Walk of Three Chairs

Tema egzil takođe predstavlja permanentno beleženje sopstvene istorije azilanta i apatrida koji luta svetom kao građanin sveta (I am world, govorila je Breda) i istorije zemlje koje više nema. Pažnja će takođe biti posvećena levitaciji i meditativnoj prirodi njenih radova koja postoji kako u ranoj fazi njenog slikarstva u okvirima jugoslovenske postmoderne i prvih video radova iz 80-ih, tako i u fotografijama i kadrovima iz njene londonske faze, koji se u autorskom profilu prepoznaju kao modeli stalnih stanja levitiranja između ljubavi i patnje, elevacije između realnosti i neba, života i smrti, života i umetnosti.

         I Lay on the Bed Waiting For His Heart to Stop Beating

U razgovoru, koji počinje u 13 časova, učestvovaće istoričarka umetnosti Katarina Radulović, video umetnica Dragana Žarevac, kustoskinja Gordana Dobrić i multimedijalna umetnica i edukatorka Ana Nedeljković.

Izložba Brede Beban u KCB-u dosad je najcelovitiji pregled fotografskih, video i filmskih radova nastalih tokom poslednje decenije njenog života u egzilu u Velikoj Britaniji.

         Absence

Posetioci izložbe imali su priliku da upoznaju deo produkcije koju je ostvarila sa svojim umetničkim i životnim partnerom Hrvojem Horvatićem - filmove “Jason’s Dream” (Džejsonov san) iz 1997. godine, "Geography" (Geografija, 1989), “Little Films to Cry to” (Mali filmovi uz koje se plače, 2002-2003), “Hand on the Shoulder” (Ruka na ramenu, 1997) i “Absence” (Odsustvo, 1994).

U Likovnoj galeriji izložena je serija fotografija “I Lay on the Bed Waiting For His Heart to Stop Beating” (Ležim na krevetu čekajući da njegovo srce prestane da kuca, 2000), uz video instalaciju “I Can’t Make You Love Me” (Ne mogu te primorati da me voliš, 2003) - omaž filmu “Gertruda” Karla Teodora Drejera o ženi koja odbija da govori bilo kojim drugim jezikom osim jezikom ljubavi.

        Let’s Call it Love

Jedan od centralnih radova u Podroomu je “Let’s Call it Love” (Nazovimo to ljubav, 2000), prema kojem je izložba i nazvana. Podstaknut NATO bombardovanjem Srbije 1999. godine, taj rad prikazuje snimak gramofonske ploče sa koje se čuje pesma Četa Bejkera, ispresecana dokumentarnim snimcima američkih borbenih aviona.

Posetioci u Podroomu imaju priliku da vide i video instalaciju “My Funeral Song” (Moja pogrebna pesma, 2008-2010), rad koji prikazuje bliske prijatelje Brede Beban (Eveline Schijf, Dušan Lazarević, Ana Čavić, Irena Mićijević i Pablo Casacuberta) dok se prepuštaju unutrašnjem putovanju dok zamišljaju sopstvenu smrt.

        My Funeral Song

Prikazan je i film “Walk of Three Chairs” (Hod tri stolice, 2003), snimljen na plutajućem splavu između dve obale Dunava u Beogradu, mestu za koje mnogi veruju da predstavlja tačku u kojoj prestaje Balkan i počinje Evropa. Jedna obala otkriva industrijski pejsaž, a druga živopisnu prirodu, drveće, vikendice… Film je inspirisan rizičnim i ujedno slavljeničkim balkanskim ritualom posle kockarskog dobitka u kafani i priča o “medu i žuci” koju naglašava i tradicionalna pesma “Ko ne zna da pati, taj ne zna da voli”.

          The Most Beautiful Woman in Gucha

Naizmenično sa radom “Hod tri stolice” prikazuje se i međunarodno najpoznatiji rad Brede Beban – “The Most Beautiful Woman in Gucha” (Najlepša žena u Guči, 2006), koji je otkupila galerija Tate u Londonu.

Film “Najlepša žena u Guči” sniman je na Saboru trubača u Srbiji, a hvata autentičan trenutak magije nastale prilikom strastvenog susreta profesionalne igračice, mladića i grupe romskih muzičara.

Među radovima Brede Beban u Podroomu je i petokanalna instalacija “Beautiful Exile” (Prelepo izgnanstvo, 2003) sa pet portreta žena pre, za vreme i posle orgazma.

       Beautiful Exile

Njihove portrete (Breda Beban, Dubravka Cherubini, Cressida Lewis, Kati Lopez i Irena Mićijević Rodić) snimio je u Duinu u Italiji kamerman Robi Miler, poznat po saradnji sa rediteljima kao što su Lars Fon Trir i Vim Venders. Rad je inspirisan rečju prispeća, koja je Bredi bila omiljena, kao i Rilkeovim “Devinskim elegijama” i rečima Roberta Bresona: “Ljudsko lice je najlepši pejsaž”.

Izložba obuhvata i seriju fotografija “Arte Vivo” (2008-2011) u Galeriji Artget – ciklus koji je inspirisan dečjim maštanjem Brede Beban i performansom argentinskog umetnika Alberta Greka "Vivo Dito" (Živi prst) iz 1962.

        Arte Vivo

Nakon Beograda, izložba Brede Beban biće otvorena od 15. maja do 15. juna u Muzeju savremene umetnosti Vojvodine (MSUV) u Novom Sadu, a od 31. jula do 25. avgusta u Muzeju savremene umetnosti Republike Srpske u Banjaluci.

Deo opusa Brede Beban, koja je rođena u Novom Sadu, odrasla u Skoplju i živela u Zagrebu, predstavljen je posthumno i u Italiji, Sloveniji i Hrvatskoj.

Izložbu “Breda Beban: Let’s Call it Love” partnerski organizuju KCB i MSUV, u saradnji s Portalom za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org.

Izložba je realizovana ljubaznošću porodice Brede Beban i Kalfayan galerije iz Atine-Soluna, kao i Trieste Contemporanea (Giuliana Carbi). Projekat “Let’s Call it Love” podržali su Ministarstvo kulture i informisanja Srbije, Pokrajinski sekretarijat za kulturu i informisanje Vojvodine, McCann Erickson iz Beograda i Sekretarijat za kulturu grada Beograda.

(SEEcult.org)