Granice sećanja
Izložba “MIRA: Skica za portret” umetnice Jelene Jureše iz Novog Sada deo je programa XXIX Sarajevske zime, a reč je o multimedijalnom istraživanju granica sećanja kroz priču o jednoj ženi, o jednoj zemlji i o jednom vremenu između dva rata.
Izložba Jelene Jureše u galeriji IPC “E”, koja će biti otvorena od 12. do 20. marta, obuhvata seriju fotografija i video instalaciju.
Rad “MIRA: Skica za portret” propituje krhkost sećanja i problematizuje odnos fotografske slike i percepcije.
Video instalacija je centralni deo rada i prati život Mire i njene porodice od perioda pre njenog rođenja, pa do njene tragične smrti.
U uvodnom delu rada, kombinacijom arhivskih fotografija i videa, oživljava se porodična istorija Mirinih roditelja, Davida i Minke, Davidovo jevrejsko i Minkino muslimansko poreklo, vreme pre Drugog svetskog rata u Bosni, stradanje Davidove porodice (njegovi roditelji, braća i sestre sa supružnicima i decom ubijeni su tokom rata na najsuroviji način), odlazak Minke i Davida u partizane, njihovo poznanstvo, teško ranjavanje Minke koje je jedva preživela i zajedničke godine do Mirinog rođenja.
U drugom delu rada, u “pričanju” Mirinog života, ne koriste se arhivske fotografije, njen lik se konstruiše kombinacijom različitih ženskih portreta zabeleženim u važnim i osetljivim trenucima za ženu. “Istinit” deo gradi se kroz narativ, dok “lažne” fotografije prepričavaju njen život: inventar omiljenih predmeta, muzike, rad u gerontološkom centru, rođenje dece, udaje, razvod i događaji koji su obeležili njen život sve do tragične smrti 1990. godine, kada je stradala u saobraćajnoj nesreći u okolini Pakraca. Tu su ubrzo izbili nemiri koji su označili početak rata u Hrvatskoj i raspad Jugoslavije.
Jelena Jureša, rođena u Novom Sadu 1974. godine, završila je studije na novosadskoj Akademiji umetnosti, a izlagala je na samostalnim i kolektivnim izložbama u Srbiji, Austriji, Hrvatskoj, Italiji, Sloveniji, Grčkoj, Francuskoj i SAD.
Tokom umetničkih rezidencijalnih boravaka u Parizu 2004. i 2005. godine, realizovala je radove iz serije “Tourists”. U poslednjim radovima, u kojima se bavila pitanjem rodnog, odnosno kulturnog identiteta, narativ je u prvom planu i objedinjen je sa slikom u vidu teksta ili audio zapisa (What it feels like for a girl, 2005-2009; Mozarts, 2009; Notes on PMS, 2012; Mira: Study for a Portrait, 2012; ANAtomy, 2012).
Njeno vizuelno istraživanje oslonjeno je na ispitivanje reprezentacionih (ne)moći slike. Fokus njenog rada je portret putem kojeg ispituje odnos posmatrača i posmatranog kroz ponuđenu mogućnost razumevanja portretisanog subjekta i problematizovanja pitanja: Šta slika govori, a šta ne? Fotografska slika je polazište njenog kreativnog promišljanja portreta, bilo da se radi o mediju fotografije, videa ili o audiovizuelnoj instalaciji. Njen umetnički senzibilitet navodi je da u središte svog umetničkog koncepta postavlja pitanja rodnog, socijalnog, klasnog i svakog mogućeg identiteta.
Izložba u Sarajevu deo je likovnog programa 29. Sarajevske zime, internacionalnog festivala koji se održava do 21. marta pod sloganom “Umetnost dodira”.
Sajt Jelene Jureše je http://jelenajuresa.com
(SEEcult.org)
