U osvit Praškog proleća
Dom kulture Studentski grad, u saradnji s Jugoslovenskom kinotekom, prikazuje od 6. do 22. februara ciklus “U osvit češkog proleća” - izbor šest čeških filmova nastalih 60-ih godina 20. veka, na čije je projekcije ulaz besplatan.
Prema navodima urednika filmskog programa DKSG-a Igora M. Toholja, tokom 50-ih godina snimljeno je dosta značajnih filmova koji su bili svojevrsna prethodnica češkom novom filmu 60-ih. Impozantan je spisak imena reditelja koji su debitovali (V. Jasni, F. Vlačil, K. Kahina...) i sa starijim autorima (V. Krška, J. Kadar i E. Klos) snimili opus koji je promenio konvencionalnu produkciju. Videli su realno stanje društva i poznati češki lirizam primenili na aktuelne teme.
Nekoliko filmova je 1959. zabranjeno, a smenjen je i šef studija. Neki od njih su, ipak, nastavili su doprinos češkom i svetskom filmu i tokom 60-ih, ponajviše dvojac Kadar - Klos, sa Oskarom nagrađenim filmom “Trgovina na korzou”. Tokom 1963. pojavila se grupa mladih reditelja i snimila prve filmove sa idejom da reflektuju društvene tokove na neuobičajen način, fokusirajući se na svakodnevni život kroz sudbine antiheroja. Svi su bili pod uticajem tada nadolazećeg cinema verite-a i ranijeg neorealizma.
U toj grupi isticali su se Miloš Forman, Vera Hitilova, Ivan Paser, Jaroslav Papušek, Jirži Mencl. U njihovim filmovima svoju priliku dobili su i naturščici, a stil koji su formirali je bio slobodan pristup narativu, kao i nekonvencionalna upotreba kamere koja snima svakodnevno okruženje češkog socijalističkog čoveka.
U ciklusu u DKSG-u zastupljeni su Formanovi filmovi “Crni Petar” (Černy Petr) iz 1964. godine, “Ljubavi jedne plavuše” (Lasky jedne plavovlasky) iz 1965. i “Gori, moja gospođice” (Hori, ma panenko) iz 1967, te “Intimno osvetljenje” (Intimni osvetleni) Pasera iz 1965, “Trgovina na korzou” Jana Kadara i Elmara Klosa iz 1965. i Menclovo “Hirovito leto” (Rozmarne leto) iz 1967.
Formanov “Crni Petar” govori o 17-godišnjaku koji se zapošljava kao neko ko nadgleda kupce u samoposluzi. Međutim, on je neuspešan u tom poslu, kao i u svemu drugom - ne ume da pleše, a njegov dominantni otac ga konstantno nipodaštava...
U “Ljubavi jedne plavuše” direktor fabrike u ruralnoj Češkoj dolazi na ideju da u dogovoru s vojskom pošalje muškarce na rad kako bi podigao moral mladim zaposlenim devojkama.
“Gori, moja gospođice” film je o proslavi u vatrogasnoj stanici povodom 86. rođendana bivšeg šefa, koja se pretvara u nešto sasvim drugo...
Film “Intimno osvetljenje” impresivno je debitantsko ostvarenje reditelja Ivana Pasera, čiji su glavni junaci su mladi čelista iz Praga i njegova prefinjena devojka...
“Trgovina na korzou”, nagrađen Oskarom za najbolji strani film 1966. godine, predstavlja Slovačku za vreme Drugog svetskog rata. Tono živi svoj život siromašno. Međutim, vlasti mu nude da preuzme malu krojačku radnju od udovice Jevrejina Lautmana...
“Hirovito leto” Mencla, kome će biti priređen omaž i na predstojećem, 40. FEST-u, govori o sredovečnom Antoninu i njegovim prijateljima, među kojima je i penzionisani gradonačelnik, koji plivaju rekom i promišljaju razne teme.
Sajt DKSG-a je www.dksg.rs, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org
(SEEcult.org)
