Vreme signalizma
Neoavangardni književno-umetnički pokret signalizam, nastao u srpskoj (jugoslovenskoj) kulturi u drugoj polovini 20. veka, biće predstavljen 7. septembra u Univerzitetskoj biblioteci "Svetozar Marković" u Beogradu izložbom dela osnivača tog pokreta književnika i multimedijalnog umetnika Miroljuba Todorovića.
Neoavangardni književno-umetnički pokret signalizam, nastao u srpskoj (jugoslovenskoj) kulturi u drugoj polovini 20. veka, biće predstavljen 7. septembra u Univerzitetskoj biblioteci "Svetozar Marković" u Beogradu izložbom dela osnivača tog pokreta književnika i multimedijalnog umetnika Miroljuba Todorovića.
U UBSM se nalazi poklon zbirka - legat Todorovića, koji je ustanovljen 2002. godine i stalno se dopunjava, a sadrži brojne knjige, zbornike, antologije, kataloge, bibliofilska izdanja, plakate i intermedijalne radovi osnivača signalizma, kao i sve brojeve internacionalne revije “Signal”, glasila signalističkog pokreta.
Legat sadrži i tri doktorske disertacije o signalizmu, kao i dvadesetak monografskih publikacija u kojima domaći i strani teoretičari istražuju i tumače taj stvaralački pokret. U legatu su i listovi i časopisi sa više od 2.400 prikaza, eseja i studija koji se odnose na signalizam.
Signalizam (lat. signum - znak) idejno je rođen pre više od 50 godina, a kao organizovan stvaralački pokret aktivno deluje od 1969. godine.
Počeci signalizma vezuju se za 1959. godinu, kada je osnivač i teoretičar tog pokreta Miroljub Todorović počeo eksperimente u jeziku, uveren da nema revolucije u poeziji ukoliko se ona ne izvrši u njenom osnovnom medijumu - u jeziku.
Prema tumačenjima kritičara i teoretičara književnosti i umetnosti, gledano s književno-istorijskog stanovišta, signalizam je - posle zenitizma i nadrealizma - sledeći nov i autohton literarno-umetnički avangardni pokret u srpskoj književnosti 20. veka. Istovremeno, on se u savremenoj srpskoj književnosti i kulturi potvrđuje kao izrazito moderna dimenzija, kako u umetničkoj formi, tako i u proizvodnji.
Prema mišljenju Miloša Bandića, jedna od važnih osobenosti signalizma je u tome što je on svoj prostor “osvajao postupno, u etapama, ispunjenim gotovo uvek novim otkrićima i novim sadržajima, a ne žestokim i neobuzdanim izlivima na sceni ravnodušne ili netrpeljive književne javnosti”.
“Zato ovaj naš stvaralački pokret nije ostao samo trenutni eksperiment, cvet jednog pomodnog dana, prolazna senzacija jedne burne umetničke sezone, već je postojani napor koji se stalno razgranjava, jezik u ekspanziji raznovrsnih jezika u stremljenju za što obuhvatnijom komunikacijom umetničkih (estetskih) pronalazaka, vrednosti i značenja. Uz to je signalizam, unekoliko, i novi tip modernosti: to je modernost koja ne uživa nadmeno u svojoj sopstvenoj slavi, izuzetnosti ili privilegiji nego proverava uvek šta bi još moglo da se nađe novo i duhovno sveže iza granica uobičajenih, postojećih ljudskih stvaralačkih i tehnoloških mogućnosti”, naveo je Bandić.
Oskar Davičo je takođe hvalio signalizam i Todorovićevo delo.
“Prvi put od pojave nadrealizma, dvadesetih godina, možemo, sa traganjima Miroljuba Todorovića da s radošću utvrdimo ponovo hvatanje koraka srpske poezije sa istinski avangardnim traženjima u svetu”, naveo je Davičo.
Za italijanskog neoavangardnog umetnika i teoretičara Ariga Lora Totina “jugoslovenski literarni pokret signalizam, izdvojen od sličnih pokreta nastalih posle drugog svetskog rata u dremljivoj atmosferi Evrope, Amerike i Japana, nastavlja i razvija plodonosnu inicijativu istorijske avangarde”.
Slično je mišljenje i likovnog kritičara Zorana Markuša koji ističe da je “signalizam naša, paralelna pojava u krilu najekstremnije avangarde, što, između ostalog, objašnjava njegovo međunarodno širenje, priznanje i značaj u određenim umetničkim i intelektualnim sredinama”.
Sajt UBSM je www.unilib.bg.ac.rs, a Todorovića www.miroljubtodorovic.com (http://signalism1.blogspot.com, http://signalism2.blogspot.com).
(SEEcult.org)
