Dani Mirka Kovača u Rovinju
Manifestacija posvećena velikom piscu jugoslovenskog prostora Mirku Kovaču biće održana prvi put od 25. do 27. septembra u Rovinju, a okupiće domaće i međunarodne stučnjake, književnike i filmske radnike kako bi na primeren način vrednovala i očuvala književna, filmska i pozorišna ostavština Kovača i promovisale estetske, moralne i političke vrednosti koje je zastupao.
U tom cilju je u Rovinju osnovana i Udruga Mirko Kovač, koja je osmislila “Dane Mirka Kovača” kao novu kulturnu manifestaciju od velikog značaja na hrvatskoj i regionalnoj književnoj i kulturnoj sceni.
Na “Danima Mirka Kovača”, kako je najavljeno, učestvovaće: Filip David, Davor Beganović, Ivan Lovrenović, Božidar Koprivica, Zdravko Zima, Vlaho Bogišić, Lordan Zafranović, Miljenko Jergović, Boris Dežulović, Predrag Lucić, Katarina Luketić, Enver Kazaz, Zvonko Kovač, Melita Jurkota, Bruno Kragić, Branislav Mićunović, Mile Stojić, Mića Vujičić, Borka Pavičević, Nada Gašić, Žarko Radić i drugi, najavili su nedavno u Puli direktor “Dana Mirka Kovača” Seid Serdarević, predsednica Udruge Mirko Kovač Slobodana Matić Kovač, direktorka Pučkog otvorenog učilišta grada Rovinja Dubravka Svetličić i član Programskog odbora Vlaho Bogišić.
Prezentacija manifestacije, 19.9.2014. u Puli
Prema rečima organizatora, zamišljeno je da se ta manifestacija, koja će okupiti domaće, regionalne i međunarodne književne, filmske i pozorišne stručnjake, kritičare i predstavnike medija iz celog regiona, održava svake godine u poslednjem vikendu septembra u Rovinju – gradu u kojem je Kovač živeo i stvarao poslednjih dvadesetak godina života.
U okviru te manifestacije, biće predstavljena i Nagrada “Mirko Kovač” koja će početi da se dodeljuje od 2015. godine u trogodišnjem ritmu za najbolji roman, knjigu eseja i prozni prvenac s područja Hrvatske, Srbije, Bosne i Hercegovine i Crne Gore.
Nagrada će podsticati i jačati savremeno prozno pismo regionu, a žiri čine: Borka Pavićević, Vlaho Bogišić, Davor Beganović, Zdravko Zima, Pavle Goranović, Aleš Debeljak i Filip David, sa kojim je Kovač 1998. godine objavio “Knjigu pisama 1992-1995”.
U okviru “Dana Mirka Kovača”, najavljeni su okrugli stolovi o romanu “Vreme koje se udaljava” i kontekstu romana u romanesknom opusu Kovača, kao i o knjizi “Elita gora od rulje” i političkom eseju danas.
Biće prikazan i Zafranovićev film “Gosti i radnici”, za koji je Kovač napisao scenario.
Najavljen je, između ostalog, i razgovor o radu s Kovačem na filmu i u kazalištu, u kojem će učestvovati Branislav Mićunović i Lordan Zafranović, dok će o biografizmu u delu Kovača govoriti Bogišić, Lovrenović, Jergović, Nada Gašić i Predrag Lucić.
Poslednje večeri manifestacije biće uprizorena “Knjiga pisama 1992-1995” Kovača i Davida, u režiji Radmile Vojvodić.
Rođen 26. decembra 1938. u Petrovićima blizu Bileće u Crnoj Gori, Kovač je preminuo 19. avgusta 2013. u Zagrebu u 75. godini, a prema sopstvenoj želji sahranjen je u Rovinju, gde je živeo od početka 90-ih, po dolasku iz Beograda.
Osim kao pisac, scenarista, dramatičar i esejista, bio je poznat i kao oštar kritičar nacionalizama i društvenih devijacija poslednjih decenija na prostoru bivše Jugoslavije.
U Beogradu je pohađao Akademiju za pozorište i film, koju nije završio, jer je već 1962. objavio roman “Gubilište”, zbog kojeg je optužen za stvaranje "mračne slike sveta". Sve češće je boravio u Zagrebu, gde je za Jadran film napisao šest scenarija prema kojima su snimljeni nagrađivani filmovi “Lisice”, “Okupacija u 26 slika”, “Pad Italije” i drugi. Istovremeno je pisao i drame za pozorište i televiziju, izvođene i zabranjivane u Sarajevu, Mostaru i Zagrebu. U Beogradu je 1971. objavio zbirku pripovedaka “Rane Luke Meštrevića”, koja je proglašena najboljom knjigom priča, ali je dve godine kasnije povučena i osuđena kao “crna slika stvarnosti”.
Kovač je nastavio da objavljuje u Zagrebu. Usledili su romani “Ruganje s dušom” i “Vrata od utrobe”, za koji dobija niz nagrada, između ostalih i NIN-ovu nagradu za najbolji roman godine. U drugoj polovini 80-ih aktivno se suprotstavljao rastućem srpskom nacionalizmu, a 1991. napušta Beograd i dolazi u Rovinj, gde je kao saradnik nedeljnika “Feral Tribune” nepromenjenim tempom nastavio da piše protiv hrvatskog nacionalizma.
U Rovinju je napisao i redigovao stare knjige: “Kristalne rešetke”, “Grad u zrcalu”, pripovetke “Ruže za Nives Koen”, novu verziju “Ruganja s dušom”, te dve drame, izvedene u Crnogorskom narodnom pozorištu u Podgorici, kao i knjige eseja “Pisanje ili nostalgija” i “Elita gora od rulje”. Započeo je bio autobigrafski roman "Vreme koje se udaljava".
Među partnerima manifestacije “Dani Mirka Kovača” su Multimedijalni centar grada Rovinja, izdavačka kuća Fraktura, koja je od 2003. godine objavljivala Kovačeva dela i čiji je direktor Seid Serdarević i programski direktor tog projekta, te Pučko otvoreno učilište grada Rovinja i Sa(n)jam knjige u Istri.
Pokrovitelji te manifestacije su ministarstva kulture Hrvatske, Srbije i Crne Gore, Federalno ministarstvo kulture i sporta BiH, Istarska županija i Grad Rovinj – Rovigno.
Osim u Multimedijalnom centru grada Rovinja, program “Dana Mirka Kovača” biće održan i u rovinjskom pozorištu Antonio Gandusio, te u Kongresnoj dvorani hotela Park.
Promotivne materijale za prve “Dane Mirka Kovača” dizajnerski je oblikovao savremeni vizuelni umetnik Matija Debeljuh.
Program manifestacije nalazi se na sajtovima sajma knjiga “Sa(n)jam knjige u Istri” i Frakture, a može se naći i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org, odnosno OVDE (pdf).
(SEEcult.org)
